Kulturni centar Novi Pazar,
16. 11. 2019. god., 12.30-17.00 h
U uvodnom dijelu Hasna Ziljkić je, u ime organizatora Kulturnog centra, pojasnila koji je cilj ovog skupa, a to je: definisanje značaja mevludskih svečanosti za bošnjačko stanovništvo u prošlosti i sadašnjosti, te smještanje ove teme u kulturni milje naroda koji žive u Republici Srbiji. Ovoj temi se prišlo sa nekoliko aspekata: historijskog, sociološkog (tradicionalnog i vjerskog), prosvjetnog, kulturnog, sa zadatkom da na kraju imamo što pregledniju sliku procesa nastanka, opstanka (postojanja), definisanja autentičnosti i održivosti mevludskih svečanosti u Sandžaku, što bi za rezultat moglo imati ulazak ove svečanosti na listu nematerijalnog kulturnog naslijeđa Srbije.
Mr. Esad Rahić, profesor historije, u okviru svog izlaganja govorio je o historijskim prilikama u kojima je mevlud nastao, naročito kada je postao popularan među širim narodnim masama, tj. u vrijeme socijalizma.
Hajrudin Hajrović, profesor, o mevludskim svečanosti govorio je sa sociološkog aspekta – koliko su mevludske svečanosti imale značaja u očuvanju islamske vjerske tradicije i ostalih običaja kod Bošnjaka u Sandžaku.
Dr. Sead Šemsović, profesor sa Univerziteta u Sarajevu, govorio je o žanru mevluda u bošnjačkoj književnosti.
Prof. Mehmed Bajraktarević, poznati dirigent iz Sarajeva, govorio je o Mevludu kao blagdanu, ali i kao manifestaciji.
Dr Mensur Zukorlić predstavio je mevlude (i njihove autore) koji se koriste na području Sandžaka.
Institucionalno vjersko učenje kod muslimana u prošlosti postiže se djelovanjem sibijan mekteba i medresa, koje se kod širih masa popularizuje kroz mevludske svečanosti, te je, u vezi sa tim, Kemal Hasanović, profesor islamske teologije i pedagogije, predstavio svoju temu: „Da'va (misionarski rad) u Sandžaku poslije Drugog svjetskog rata, sa posebnim osvrtom na svečanosti mevluda i sibijan-mektebe“.
Dr. Nina Milojković Aksić, predstavnica Etnografskog instituta SANU u Beogradu, predstavila je svoj istraživački rad o temi: „Pismenost i obrazovanje žena u Novom Pazaru (1945–1991), dok je
Hasna Ziljkić, dipl. žurnalista i master islamske pedagogije, govorila o temi: „Mehmed Džemaludin ef. Čauševič kao reformator“, u okviru koje je objašnjeno na koji način je reis Čaušević vršio reforme, naročito u prosvjeti, s ciljem da muslimansko stanovništvo prihvati sekularni način življenja, posebno obrazovanja, a da ne bude u koliziji sa razumijevanjem i praktikovanjem vjere islama.
Aladin Imamović, dipl. psiholog i rukovodilac novopazarskog hora ilahija i kasida „Đulistan“, objasnio je proces popularizacije ilahija i kasida u Sandžaku, koje su upravo proistekle sa svečanosti mevluda; danas imamo manifestacije tog tipa koje su prilagođene za šire društvene mase (bez obzira na vjeru, naciju, spol i sl.).
Vahid Demirović, prof. islamske teologije kao i srpskog jezika i književnosti, napravio je paralelu između svečanosti mevluda u prošlosti i onih koje imamo danas, pojasnivši i koje su to (naj)pozitivnije strane takvih događanja – „Narod i danas osnovna znanja o vjeri, historije islama i sl., crpi sa takvih skupova.“
Fatih Hadžić, profesor islamske teologije i pedagogije, govorio je o simbolici rituala/radnji na svečanostima mevluda, napravivši paralelu između onog šta se dešava u crnogorskom, a šta u srbijanskom dijelu Sandžaka.
Fatima Abu Taha Zukorlić, dipl. teolog (rođena u Jordanu, gdje je živjela i završila fakultet) govorila je o tome kako izgledaju „mevludske svečanosti“ kod Arapa.
U zaključcima sa okruglog stola, između ostalog, rečeno je da je u Sandžaku prvi ovakav skup o ovoj, za sandžačke Bošnjake, veoma značajnoj temi i da je bio veoma uspješan.
U narednom periodu biće štampan zbornik radova sa ovog skupa.