03 nov 2020
Postavio admin 
Loading ...
Zbornik radova o alhamijado književnosti i svečanosti mevluda, čiji je izdavač Kulturni centar Novi Pazar, promovisan je u Narodnoj biblioteci „Dr Ejup Mušović“ u Tutinu, 30. oktobra 2020. godine, povodom obilježavanja „12. rebiul-evvela“ – datuma rođenja posljednjeg Božijeg poslanika Muhammeda (a.s.). Učesnici na promociji su bili: priređivač Zbornika Hasna Ziljkić, te Vahid Demirović, dr Mensur Zukorlić i Kemal Hasanović čiji su radovi zastupljeni u toj publikaciji.
Ovaj Zbornik radova nastao je kao rezultat održavanja dva okrugla stola u novembru 2019. godine o temama: „Alhamijado književnost“ i „Svečanost mevluda“, čije realizacije je finansiralo Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
„Radi se o temama koje se nadovezuju jedna na drugu, s obzirom na to da mevlud, kao spjev, spada u alhamijado književnost. Dok sama svečanost na kojoj se uči mevlud i provodi niz ostalih aktivnosti spada u oblast nematerijalnog kulturnog naslijeđa sandžačkih Bošnjaka, na čemu treba više da poradimo kako bismo zaštitili naše naslijeđe kod relevantnih institucija i po tome kao narod postali prepoznatljivi“, rekla je, između ostalog, u svom izlaganju Hasna Ziljkić, dodavši da svaki pisani trag o onome što je karakteristično i autentično za narod koji živi u Srbiji, u ovom slučaju Bošnjake, smatra korisnim, te da se nada da će i ovaj Zbornik poslužiti toj svrsi, kao i istraživačima u oblasti nauke i običnim građanima koji žele upoznati običaje drugih naroda.
Orijentalista dr Mensur Zukorlić je u svom izlaganju podsjetio na nastanak mevludskih svečanosti, koje počinju još kod Arapa, a nastavljaju se kod Turaka (smatra se da je takvu vrstu svečanosti uveo u Carstvo Murat III, 1588. godine). Zukorlić je podsjetio i na mevlude Mehmeda Čelebije i hafiza Saliha Gaševića, koji su, kako je naveo, „poslužili kao urnek Arifu Brkaniću Sarajliji da sastavi svoj mevlud, koji je najčešće korišten u Sandžaku“.
Kemal Hasanović se u svom izlaganju osvrnuo na misionarski rad u Sandžaku poslije II svjetskog rata, pomenuvši u tom kontekstu rad sibjan-mekteba i medrese, kao i mevludske svečanosti na kojima je, kako je rekao, „islamsko učenje popularizovano za šire narodne mase“. „Mevludske svečanosti su bile jedna od rijetkih prilika kada se ljudima koji nisu često posjećivali džamije moglo govoriti o islamu“, rekao je Hasanović.
Direktor biblioteke Vahid Demirović, obrativši se prisutnima i kao promoter Zbornika i kao domaćin događaja, izrazio je zadovoljstvo zato što biblioteka na ovakav način – kroz nauku i pisanu riječ može obilježiti jedan ovako važan datum za Bošnjake Sandžaka kao što je 12. rebiul-evvel. „Mevludske svečanosti su odigrale veliku ulogu u prošlosti, u vrijeme kada je bavljenje vjerom bilo zabranjivano, a tu istu ulogu nastavljaju i danas. Koliko bi našeg stanovništva znalo, npr., kako se zovu roditelji Božijeg poslanika Muhammeda, a.s., u kojoj godini je primio objavu, šta je to što se vezuje za njegovo poslanstvo i sl. da nije bilo mevludskih svečanosti, na kojima je običan narod mogao mnogo toga saznati“, rekao je Demirović, dodavši i to da su one svjedoci osnove i težnje bošnjačkog bića za moralnošću i religioznošću, jer se to preferira čak i u veselju, što za rezultat ima patrijarhalnost porodice, poštivanje običaja, održavanje rodbinskih veza, poštivanje starijih i učenih, roditelja, komšija i rođaka.
Na skupu je bilo riječi i o arebici, pismu alhamijado književnosti i brojne vjerske literature korištene u mektebima u Sandžaku i u drugoj polovini XX stoljeća. S tim u vezi upućen je apel kulturnim institucijama da se organizuju kursevi na kojima bi se učilo ovo pismo kako bi se sačuvalo od zaborava. Arebica je modifikovano arapsko pismo za potrebe bosanskog jezika.
U Zborniku radova se mogu naći sljedeći naslovi i njihovi autori:
– Uvodno izlaganje na okruglom stolu o alhamijado književnosti: „Nije svaki tekst pisan arebicom alhamijado književnost“
– Ersan Muhović: Izvodi iz bibliografije o alhamijado književnosti / Nazif Šušević – posljednji alhamijado pjesnik“
– Prof. dr Sead Šemsović: „Alhamijado tekijska ilahija u bošnjačkoj tradiciji“
– Mr. Adisa Musić: „Divanska književnost – pojam, trajanje i odlike“
– Dr Mensur Zukorlić: „Pismo alhamijado književnosti / Upotreba arebice u Sandžaku“
– Dr Enver Ujkanović: „Pokušaj očuvanja arebice kao zasebnog bošnjačkog pisma“
– Zaključci s okruglog stola Alhamijado književnost
– Uvodno izlaganje na okruglom stolu o svečanosti mevluda: „Mevlud u tradiciji Bošnjaka; mevlud kao spjev, ali i kao vjerski, porodični i javni obred“
– Mr Esad Rahić: „Historijski ambijent razvoja mevluda kod Bošnjaka u Sandžaku“
– Prof. dr Sead Šemsović: „Poetska forma mevluda“
– Dr Mensur Zukorlić: „Vrste mevluda zastupljenih u Sandžaku“
– Hajrudin Hajrović: „Svečanost mevluda kao islamsko naslijeđe“
– Mehmed Bajraktarević: „Mevludske svečanosti u Bosni i Hercegovini / Mevlud kao blagdan i manifestacija, sa osvrtom na ilahije i kaside“
– Kemal Hasanović, „Da'va (misionarski rad) u Sandžaku poslije Drugog svjetskog rata“
– Dr Nina Aksić: „Pismenost i obrazovanje žena u Novom Pazaru od 1945. do 1991. godine“
– Mr Hasna Ziljkić: „Mehmed Džemaludin Čaušević – kao reformator“
– Rizah Gruda: „Mevlud kao vjerski i porodični obred u Plavu i Gusinju“
– Fatih Hadžić: „Mevlud kao vjerski i porodični obred u rožajskom i novopazarskom kraju“
– Vahid Demirović: „„Mevlud kao vjerski i porodični obred u tutinskom kraju“
– Fatima Abu Taha: „Mevludske svečanosti kod Arapa“
– Zaključci s okruglog stola Svečanost mevluda
Link:
